GİRİŞ ve AMAÇ: Amputasyonlar, günlük yaşam ve fonksiyonellik açılarından kişinin hayatında büyük değişikliklere yol açar. Amputasyondan dolayı meydana gelen vücut yapılarındaki ve vücut fonksiyonlarındaki sınırlılık, aktivite seviyesini ve kişinin toplumsal katılımını etkiler. Bu çalışmada Trinity Amputasyon ve Deneyim Ölçeği (TAPES) anketinin Türkçe versiyonu kullanılarak amputasyondan sonra normal yaşama yeniden katılım sürecinin yaşam kalitesi ve fonksiyonel düzey ile ilişkisinin incelenmesi amaçlandı.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmaya yaş ve cinsiyet farkına bakılmaksızın üçüncü basmak hastanemiz Ortopedi ve Travmatoloji kliniğine başvuran ve diyabetik ayak nedeniyle alt ekstremite amputasyonu yapılan toplam 48 hasta dahil edildi. Tüm hastalara ait Trinity Amputasyon ve Deneyim Ölçeği (TAPES) anketleri doldurularak kaydedildi.
BULGULAR: Ankete dahil edilen 48 hastanın 36’sı (%75.0) erkek, 12’si (%25.0) kadındı. Toplam sekiz (%16.7) hastanın ampütasyonu diz üstü düzeyinden, 40 (%83.3) hastanınki ise diz altından yapılmıştı. Protezi günlük 12 saatin üzerinde kullanan 14 (%29.2) hasta varken, daha az süreyle kullananlar 34 (%70.8) kişiydi. Hastaların ortalama yaşı 54.4±19.4 yıl (yaş aralığı: 11-86 yıl) idi. Protezden toplam memnuniyet skoru oranı %63.1±20.5 (aralık: %20-92) idi.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Çalışmamız ampüte hastalarda protezlere ve diğer bazı uyum kriterlerine karşı duyulan memnuniyet ile ilgili ülkemizde yapılmış nadir çalışmalardandır. Çalışmamız verileri özellikle güdük ve fantom ağrılarının hem protezin günlük kullanım süresiyle, hem uyum skorlarıyla hem de proteze karşı duyulan memnuniyet skorları ile anlamlı ilişkili olduğunu ve bu ağrıların ampüte hastaların psikolojik durumunu etkilediğini göstermiştir.
INTRODUCTION: Amputations lead to major changes in one’s life in terms of daily life and functionality. Limitations in body structures and bodily functions due to amputation affect the level of activity and social participation of the individual. In this study, the Turkish version of the Trinity Amputation and Experience Scale (TAPES) questionnaire was aimed to investigate the relationship between the quality of life and functional level of re-participation after normal amputation.
METHODS: A total of 48 patients who were admitted to the Orthopedics and Traumatology Clinic of our tertiary care hospital, regardless of age and sex, underwent lower extremity amputation due to diabetic foot were included in the study. Trinity Amputation and Experience Scale (TAPES) questionnaires of all patients were recorded and filled out.
RESULTS: Of the 48 patients included in the questionnaire, 36 (75.0%) were male and 12 (25.0%) were female. A total of eight (16.7%) patients were amputated above the knee level and 40 (83.3%) patients under the knee. There were 14 (29.2%) patients who used the prosthesis for more than 12 hours a day, and 34 (70.8%) patients who used the prosthesis for less. The mean age of the patients was 54.4±19.4 years (range: 11–86 years). The total satisfaction score rate was 63.1±20.5% (range: 20–92%).
DISCUSSION AND CONCLUSION: Our study is one of the rare studies in Turkey about the satisfaction of prosthesis and some other compliance criteria in amputated patients. Our study data showed that especially stump and phantom pain were significantly related to both daily utilization of the prosthesis, compliance scores, and satisfaction scores for the prosthesis, and these pains affect the psychological state of the amputees.