Premenopozal ve Postmenopozal Obez Kadınlarda Seks Hormonları, SHBG Düzeyi ve İnsülin Direnci Arasında İlişki

GİRİŞ ve AMAÇ: Seks hormonları vücuttaki yağ dağılımının düzenlenmesi ile yakından ilişkilidir. Seks hormon bağlayıcı globülin (SHBG), seks steroidlerinin primer plazma transport proteinidir ve seks hormonlarının biyolojik aktivitelerini düzenlemekle sorumludur. Önceki çalışmalar SHBG’nin insülin direnci için bir belirteç olduğu ileri sürülmüştür. Bu yazıda, obez premenapozal ve postmenopozal kadınlarda SHBG kan düzeyleri ile insülin direnci arasındaki ilişkiyi göstermeyi amaçladık.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmaya obezite polikliniğine başvuran ardışık 66 obez kadın alındı. Hastaların demografik özellikleri ve klinik bilgileri sorgulandı. Hastalardan diyabet tanısı olan, glukoz metabolizmasını etkileyen herhangi bir ilaç kullanan, polikistik over sendromu gibi hiperandrojeniminin eşlik edebileceği hastalık, tiroid fonksiyon bozukluğu, renal fonksiyon bozukluğu ve kronik karaciğer parankimal hastalık öyküsü olanlar dışlandı. Hastalar premenapozal (n=31) ve postmenapozal (n=35) olmak üzere iki gruba ayrıldı. Endojen seks hormonları, SHBG ve HOMA-IR değerlendirildi.
BULGULAR: Pre ve postmenapozal grupta sırasıyla ortalama yaş 37.3±7.6 yıl-56.2±6.5 yıl olarak saptandı. Ortalama vücut kitle indeksi (VKİ) her iki grupta benzer bulundu (sırasıyla, 38.4±6 kg/m2 ve 37.8±5.5 kg/m2). Postmenapozal kadınlar premenapozal olanlara göre daha düşük SHBG düzeyine sahip olmakla birlikte anlamlı değildi (sırasıyla, 38.6±15.4 nmol/L -44.4±17.1 nmol/L p=0.1). SHBG düzeyi ve HOMA indeksi ile hesaplanan insulin direnci arasında ilişki bulunamadı.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Önceki çalışmalarda SHBG insülin direncini göstermede önemli bir belirteç olarak belirtilsede çalışmamızda hem pre hem postmenopozal kadınlarda HOMA-IR ile SHBG arasında anlamlı ilişki tespit edemedik. SHBG’nin insülin direncini göstermede bir belirteç olup olmayacağını gösterecek daha fazla hasta katılımıyla yapılacak çalışmalara ihtiyaç vardır.
Anahtar sözcükler: postmenopozal; seks hormonları; SHBG.

Correlation Between Sex Hormones, SHBG Levels, and Insulin Resistance in Premenopausal and Postmenopausal Obese Women

INTRODUCTION: Sex hormones are closely related to regulation of adiposity. Sex hormone-binding globulin (SHBG) is the primary plasma transport protein for sex steroids, and it is responsible for their biologic activities. Previous studies suggested that SHBG is a marker for insulin resistance. In this study, we aimed to determine the relationship between SHBG and homeostasis model assessment of insulin resistance (HOMA-IR) in pre- and postmenopausal obese women.
METHODS: Sixty-six obese women who were attending an obesity outpatient clinic were enrolled. Patients who were diagnosed with diabetes mellitus (DM) or polycystic ovary syndrome (PCOS), having a history of chronic liver disease, having thyroid or renal dysfunction, or taking any medication known to interfere with glucose and insulin secretion were excluded. Subjects were divided into 2 groups: premenopausal (n=31) and postmenopausal (n=35). All patients completed a questionnaire which included sociodemographic characteristics. Sex hormones, SHBG, and HOMA-IR were measured.
RESULTS: In the pre- and postmenopausal groups, mean age was 37.3±7.6 years and 56.2±6.5 years, respectively. Mean body mass index (BMI) was similar in both groups (38.4±6 kg/m2, 37.8±5.5 kg/m2, respectively). Postmenopausal women had lower SHBG levels than premenopausal (38.6±15.4 nmol/L, -44.4±17.1 nmol/L, respectively, p=0.1). No correlation was found between SHBG concentrations and insulin resistance calculated by HOMA index.
DISCUSSION AND CONCLUSION: Although other studies suggested that SHBG is a marker of insulin resistance, our results do not confirm this association between SHBG and HOMA-IR in obese women. Further studies with more subjects are required to explore this issue.